بیش از ۲ هزار کشته و نزدیک به ۹ هزار زخمی نتیجه حضور نیروهای افغان در لشکر فاطمیون اعلام شده است. افغانهای حاضر در لشکر فاطمیون مستقر در سوریه نیروهای آموزش دیده در ایران هستند که با وعده حقوق و اقامت دائم در ایران به خدمت جنگ در سوریه در آمدهاند. ثبت نام آنان در شابدالعظیم شهر ری صورت گرفته وعمدتا در پادگانهای مرتبط با سپاه از جمله در شهرهای شیراز و یزد آموزش میبینند. آموزشی سهماه که یک ماه آن در ایران و دو ماه دیگرش در جنگ سوریه!
مقامات جمهوریاسلامی که ورود افغانها را به ۹ شهر ایران ممنوع کرده و سالها مانع تحصیل دانشآموزان آنان شدهاند و یا در اعطای شناسنامه به کودکان افغان-ایرانی نهایت تبعیض را اعمال میکنند حال به بیش از ۲ هزار نیروی افغان که در سوریه کشته شدهاند مزایا داده و آنان را “شهید” معرفی میکنند.
سرور عیسیاحمدی از ولایت بامیان است که به دلیل نبود شغل در افغانستان راهی ایران میشود اما در میانه حضور خود در ایران توسط ماموران انتظامی دستگیر میشود تا وی را به مقصد افغانستان دیپورت کنند. به گفته سرور «پس از کلی التماس کردن به من و دوستانم گفتند تنها راهی که دیپورت نشوید این است که در جنگ سوریه حضور پیدا کنید» عیسیاحمدی نوجوانی که کمتر از ۱۵ سال سن داشت به دلیل نگرانی از بازگشت و شرایط سخت افغانستان و عدم دیپورت تن به خواسته ماموران انتظامی داده و جهت حضور در جنگ سوریه ثبت نام میکند.
هزاران افغان به دلیل فقر و بیکاری و نگرانی از دیپورت به کشورشان، عضو لشکر فاطمیون وابسته به سپاهقدس شدهاند. این لشکر از شیعیان افغانستان تشکیل میشوند که مقیم ایران هستند.این گروه نخستین بار در سال ۱۳۹۰ اعلام موجودیت کرد و نام کشتهشدگان خود را “مدافعان حرم” نامید.
سرور عیسیاحمدی که یک سال به عنوان «مدافع حرم» در جنگ سوریه حضور داشت و هم اکنون در کشور نروژ زندگی میکند در گفتگو با محمد ذوالفقاری و مرتضی اسماعیلپور به تشریح آنچه بر وی در طول یکسال گذشت، پرداخته است. عیسیاحمدی از رفتار نامناسب نیروهای ایرانی در دوران آموزشی میگوید که وی و دوستانش را« از تهران با اتوبوس به کمپی در شیراز فرستادند» به گفته سرور« در آنجا با ما مثل زندانیها رفتار میشد و ما اجازه خروج از پادگان را حتی برای خریدهای خودمان نداشتیم. در آنجا نگهبانانی حضور داشت که مدام ما را تحت نظر داشتند و قوانینی که اتخاذ کرده بودند باید انجام میدادیم مثلا باید ساعت ۱۰ شب میخوابیدیم و این روند یک ماه به طول انجامید».
این نوجوان افغان در مورد آموزشهای نظامی در پادگان شیراز اشاره میکند که « در مدت یک ماه مدام آموزش نظامی دیدیدیم.ما اکثرا نوجوان و جوان بودیم و هیچ شناختی از اسلحه و سلاحهای جنگی نداشتیم.در آنجا هر فرد آموزش مشخصی میدید و من آموزش زرهی دیدم و مشخصا وظیفه رانندگی تانک و نفربر (BMP) را برای جا به جایی مصدومان و مهمات بر عهده داشتم.یک سریها هم آموزش تکتیراندازی و بعضیها آموزش استفاده از خمپاره و در نهایت تقسیمبندی شده بود و مربیان ایرانی به نامهای مختلف و مستعار میآمدند و ما را برای جنگ آماده میکردند».
سرور که در آن زمان ۱۵ سال بیشتر نداشت در مورد نحوه انتقالشان به سوریه گفت « از شیراز مستقیم به فرودگاه امام خمینی منتقل شدیم و در آنجا توسط هواپیماهای باربری با مهمات بسیار زیادی به دمشق رسیدیم.همراه هواپیمای ما ۴۰۰ نفر بودند که شامل ۲۰۰ نفر سواره نظام و ۲۰۰ نفر زرهی می شد، حدود یک هفته در دمشق بودیم سپس گروه بندی شدیم و بر حسب نیاز هر منطقه فرستاده می شدیم.»
این تبعه افغانستان از اعزام خود به همراه ۲۰۰ نفر به شهر رقه میگوید که به مدت دو ماه در کوه مستقر بود تا به جایی دیگر منتقل شود.شهر رقه مرکز خلافت گروه تروریستی داعش محسوب میشد که هم اکنون این شهر از حضور نیروهای داعشی خالی است.
از سرور جویا شدیم چطور در سن بسیار پایین در جنگ حضور یافت و او در جواب گفت« من ۱۵ سال سن داشتم اما افرادی از من هم کوچکتر بودند اما دولت ایران برای اینکه ایجاد مشکل نشود روی برگه اقامت، سن ما را بیشتر مینوشت. مثلا من متولد ۱۳۷۸ هستم اما روی برگه نوشته بودند ۱۳۷۴ که به همین خاطر کسی متوجه نمیشد سن من در آن زمان ۱۵ سال بود».
از سرور پرسیدیم آیا یک سال پیاپی در جنگ بود که او پاسخ داد« هر چند مدت، اجازه برگشت به ایران داشتیم اما پس از دو هفته مجدد باید به سوریه بازمیگشتیم آن هم بخاطر اینکه اگر برنمیگشتیم اقامت ما را باطل میکردند».
حضور نیروهای متعلق به ایران از جمله زینبیون و فاطمیون هزینههای گزافی برای جمهوریاسلامی در سوریه داشته است. اجبار بر مهاجرین افغان موجب حضور آنان در لشکر فاطمیون شده است. به گفته سرور« ما از طرف دولت بشار اسد ماهانه ۱۰۰ دلار جایزه میگرفتیم ولی دولت ایران ماهانه ۲ میلیون تومان به حساب ما واریز میکرد. همچنین من اقامت یک ساله گرفتم که برای تمدید دوباره آن مجبور به بازگشت به سوریه بودم اما وقتی از سوریه برگشتم که استراحتی داشته باشم در تهران به دلیل حضور غیرقانونی دستگیر شدم و بهشون گفتم من مدافع حرم هستم این هم اقامت من ولی آن شخص گفت این برگه هیچ ارزشی نداره و آن را پاره کرد. یعنی خودشان هم برگه اقامت را فاقد ارزش میدانستند».
سرور همچنان خاطرات تلخ حضور در جنگ را با خود به همراه دارد او در طول دوران جنگ بسیاری از دوستان و هموطنان خود را از دست داد و یا مقابل دیدگاه وی به شدت زخمی شدند. او که سن کشته شدگان و زخمی شدگان را عمدتا زیر ۱۸ سال عنوان میکند، یادآوری خاطرات جنگ را « سخت ترین و تلخ ترین خاطرات» میداند.
سرور حالا ۱۸ سال سن دارد. درمانده در ایران و وطن خود افغانستان به کشور نروژ مهاجرت اجباری کرده است که در این خصوص میگوید«از لحاظ روحی در شرایط بسیار بدی بودم و شبها نمی توانستم بخوابم و از طرفی دوست نداشتم برگردم چون تقریبا همه دوستانم در آنجا کشته یا زخمی شدند و راه بازگشت به افغانستان را هم نداشتم چون اگر آنجا شناسایی میشدم وضعیتم بهتر از ایران نبود چون در آنجا به خاطر حضور در جنگ سوریه، به ما به چشم خائن نگاه میکنند و با مدافعین حرم به شدت برخورد می کنند».
مقامات افغانستان بارها نسبت به حضور شبهنظامیان افغان در قالب نیروهای فاطمیون اعتراض کرده و موضع دولت خود را نسبت به جنگ در سوریه از جنبه انتقاد بیان کرده است. حکومت ایران حضور در جنگ را برای مهاجرین همچون قماری در مقابل قمارباز حرفهای ایجاد کرده است که در هر صورت بازی با آن نتیجه باخت برای مهاجرین را به همراه خواهد آورد. در بررسیهای انجام شده بسیاری از نیروهای افغان که در جنگ سوریه شرکت کردهاند صرفا جهت گرفتن اقامت و کسب درآمد بوده است و به گفته سرور و دیگر نیروهای لشکر فاطمیون هیچ انگیزه سیاسی و یا مذهبی در پشت آن نهفته نیست.
شمار دقیق کشتهشدگان افغان در جنگ سوریه روشن نیست اما به گفته معاون فرهنگی لشکر فاطمیون تاکنون ۲ هزار نیروی افغان در جنگ کشته و نزدیک به ۹ هزار نیرو زخمی شدهاند. سازمان دیدهبان حقوقبشر بارها نسبت به خدمتگیری نیروهای زیر ۱۸ سال افغان در جنگ اعتراض کرده است و در گزارش این سازمان آمده است، حتی کودکان زیر ۱۴ سال افغان در لشکر فاطمیون در کنار نیروهای دولتی سوریه در این کشور میجنگند.
هر چند مقامهای جمهوری اسلامی مشارکت پناهجویان افغان را «داوطلبانه» عنوان کرده است اما وزارت خارجه افغانستان حضور نیروهای افغان در سوریه را «فشار و تطمیع» از سوی جمهوریاسلامی میداند. به گفته بسیاری از تحلیلگران جنگ در خاورمیانه، حضور نیروهای زینبیون و فاطمیون در جنگ سوریه به جهت کنترل و نفوذ بیشتر جمهوریاسلامی در خاورمیانه و بالاخص افزایش قدرت قاسم سلیمانی فرمانده سپاهقدس است.